Τίποτα δεν είναι όπως νομίζουμε ότι φαίνεται

Και τώρα ένα παραμύθι που εκτυλίχθηκε απογευματάκι στην παγωμένη (κυριολεκτικά και μεταφορικά) Αθήνα. Μια απλή καθημερινή ιστορία βγαλμένη από το παραμύθι της ζωής, που όπως τη βλέπω εγώ, έχει να μας δώσει μαθήματα-βιώματα και σε καμία περίπτωση «ηθικά διδάγματα».

Είναι η ώρα που βγάζω τη στολή του ρόλου της εργαζόμενης και επιστρέφω «σπίτι μου». Χαλαρώνω στο δρόμο παρατηρώντας  τη λιγοστή φύση, τα κτίρια, τα πουλιά και ιδιαίτερα τους ανθρώπους. Είναι μια προσφιλής συνήθεια και τελετουργική διαδικασία που την απολαμβάνω, διαπιστώνοντας συχνά ότι η ζωή έχει πάντα κάποιο καινούργιο μάθημα (ή μια ζωντανή επανάληψη) να μου προσφέρει. Το παρόν μας είναι τόσο μοναδικό και υπέροχο, μας δίνει τέτοια ποικιλία παραστάσεων εικόνων γεγονότων, βιωμάτων, παραλληλισμών. Και το μόνο που χρειάζεται είναι να επιλέξουμε να συντονιστούμε με τη ζωή , να είμαστε απλά εκεί ...

Στέκομαι στη δεξιά μεριά ενός πολύ κεντρικού δρόμου της Αθήνας και περιμένω λεωφορείο μέσα στο κρύο. Μπροστά μου ένα ποτάμι αυτοκίνητα, λεωφορεία, μηχανές κυλάει ορμητικό και θορυβώδες. Στην απέναντι όχθη βλέπω μια χαριτωμένη νεαρή γυναίκα να περπατά με μικρά βήματα κρατώντας ένα λευκό μπαστούνι. Μένω προσηλωμένη στη σκηνή που εκτυλίσσεται απέναντι μου και ξαφνικά μοιάζει ο κόσμος και ο χρόνος να ακινητοποιείται, το σκηνικό γύρω μου ξεθωριάζει και όλες μου οι αισθήσεις εστιάζονται σε  εκείνην.

Τη βλέπω, την παρατηρώ, είναι όμορφη, χαμογελαστή και τυφλή. Περπατά δειλά στον πεζόδρομο ανιχνεύοντας με τους ήχους και τους κραδασμούς του μπαστουνιού της μόλις ένα δυό μέτρα μπροστά της. Πώς να είναι ο κόσμος της; Φοβάται άραγε; Κι αν φοβάται που βρίσκει τη δύναμη να τολμάει κάτι τέτοιο; Βλέποντάς την διαπιστώνω ότι ακολουθώντας την προκαθορισμένη πορεία σύμφωνα με τις ειδικές ανάγλυφες γραμμές του πεζοδρομίου θα πέσει σύντομα επάνω στα περιοδικά και την τέντα του γωνιακού περιπτέρου. Δίπλα της ένας κύριος πετάγεται να τη βοηθήσει. Εκείνη χαμογελά στον ευγενικό μεσόκοπο κύριο και φαίνεται ανακουφισμένη. Τον πιάνει από το μπράτσο και τον ακολουθεί. Έτσι πιασμένους τους βλέπω ακριβώς απέναντί μου να περιμένουν στην άκρη του πεζοδρομίου, ο κύριος κοιτάζει προσεκτικά τα αυτοκίνητα που έρχονται με ταχύτητα και φαίνεται ότι περιμένει να κόψει η κίνηση…

Αυτές είναι όλες κι όλες οι πληροφορίες που είχα από τις αισθήσεις μου.

«Κοίταξε που την τραβολογάει την κοπέλα!» σκέφτηκα και ο νους μου συνέχισε απτόητος…«Πάει ο αφιλότιμος να την περάσει απέναντι από τη μέση του δρόμου που δεν έχει διάβαση, ούτε φανάρι! Πόσο επικίνδυνο και ανεύθυνο είναι κάτι τέτοιο! Πόσα ατυχήματα με πεζούς που προσπαθούν να περάσουν το δρόμο έχω δει στο ίδιο ακριβώς σημείο. Τι ανόητος και ανεύθυνος που είναι! Δυο βήματα παρακάτω και παραπάνω υπάρχει φανάρι. Γιατί δεν την πηγαίνει την κοπέλα από εκεί! Κοίταξε τώρα, θα βάλει και την ζωή της τυφλής κοπέλας σε κίνδυνο.»

Η περιέργειά μου όμως δεν με άφηνε να προσπεράσω συγκαταβατικά, να συνεχίσω μουρμουρίζοντας και γκρινιάζοντας για την ανθρώπινη ανευθυνότητα στο καθορισμένο δρομολόγιο με τις προγραμματισμένες ασχολίες μου. Ήθελα πάρα πολύ να δω τι θα γίνει … και παρέμεινα εκεί, αφοσιωμένη στη σκηνή που εξελισσόταν μπροστά στα μάτια μου στην άλλη όχθη της ζωής.

Η έκπληξή μου ήταν πολύ μεγάλη όταν συνειδητοποίησα τη συνέχεια της σκηνής. Ο μεσόκοπος κύριος μαζί με την τυφλή κοπέλα περίμεναν υπομονετικά και όταν σταμάτησε η μεγάλη ροή των αυτοκινήτων από το φανάρι, πήρε τη τυφλή συνοδεία του και ΔΕΝ πέρασαν το δρόμο (όπως εγώ είχα υποθέσει ότι θα κάνουν).

Δύο μέτρα πιο πριν στην ίδια την αριστερή μεριά του δρόμου, είχε σταθμεύσει σε ειδική εσοχή, ένα ταξί . Φυσικά εγώ δεν είχα δει καν ότι υπήρχε εκεί κάτι τέτοιο , παρόλο που ήταν μπροστά στα μάτια μου και παρόλο που τους παρατηρούσα για αρκετή ώρα. Ο κύριος πήρε την κοπέλα και προσέχοντας ιδιαίτερα αφού τα αυτοκίνητα έρχονταν από δεξιά του,  την έβαλε με ασφάλεια στη θέση του συνοδηγού. Δεν είχε καμία σχέση αυτό που έγινε, με αυτό που είχα φανταστεί και είχα ήδη κατακρίνει. Δεν ήθελαν να περάσουν βέβαια το δρόμο, όπως είχα συμπεράνει, αλλά να προσεγγίσουν το ταξί , ο κύριος μάλλον ήταν ο οδηγός του. Ίσως τον είχαν καλέσει και στάθμευσε σ ΄εκείνο το σημείο μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσει την τυφλή κοπέλα. Και η ίδια ιστορία βέβαια έχει πολλές εκδοχές και πτυχές που δεν είχα ούτε έχω τη δυνατότητα να ξέρω και κανείς έξω από τους δύο αυτούς ανθρώπους που το ζούσαν , δεν θα μπορούσε να ξέρει.

Τα μαθήματα από την ιστορία αυτή πολλά… μόνο να είναι κανείς ανοιχτός και σύμφωνος με τη διαδικασία : ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΑΘΗΤΗΣ .

Εκτός από το προφανές «Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται ή ορθότερα όπως νομίζουμε ότι φαίνεται» δείτε και μερικά ακόμα που μπορεί κανείς να παρατηρήσει άμεσα στο ίδιο του τον εαυτό.

Ο νους έχει την τάση να συμπεραίνει γιατί φοβάται, αισθάνεται άβολα να μην ξέρει. Αμέσως έτρεξε το μυαλό μου να συμπληρώσει τα κενά στη σκηνή που έβλεπα. Συμπλήρωσε σε χρόνο μηδέν, την εικόνα με βάση τις πληροφορίες από το παρελθόν, τα όσα έχει βιώσει, τα (αρνητικά κυρίως)δεδομένα που έχει εύκολα στα συρτάρια του μυαλού (τους πεζούς που είχα δει να περνάνε από εκεί και τα ατυχήματα που είχα δει να συμβαίνουν). Το πώς λειτούργησε το μυαλό μου σ΄ αυτήν την περίπτωση, δεν απέχει πολύ από αυτό που η λαϊκή έκφραση συνοπτικά περιγράφει : « Ο νους του πάντα στο κακό είναι…»

Ο νους είχε ήδη αποφασίσει τι ήθελε να δει (τον κύριο να προσπαθεί να περάσει το δρόμο) και η πραγματικότητα που έβλεπα ήταν αυτή που ανταποκρινόταν σε αυτό που πίστευα ότι έβλεπα (δεν είδα ότι στην ίδια εικόνα υπήρχε μπροστά στα μάτια μου σταθμευμένο ταξί χωρίς οδηγό) . Η όρασή μου ακολούθησε πιστά αυτό που ο νους μου είχε προσχεδιάσει ως εικόνα. Οι αισθήσεις πάντα ακολουθούν και επιβεβαιώνουν το νου και όχι το αντίστροφο.

Η κριτική είναι προσφιλής τακτική του προγραμματισμένου νου. «Είναι ανόητος, ανεύθυνος, θα πάρει την κοπέλα στο λαιμό του». Ούτε που σκέφτηκα ότι η κοπέλα δεν ήταν παιδί αλλά ενήλικας και ότι θα είχε την σοβαρότητα να καταλάβει ότι να περάσει ένα πολυσύχναστο δρόμο στο κέντρο της Αθήνας, έστω και με συνοδεία, θα ήταν πολύ επικίνδυνο. Ούτε που μου πέρασε από το μυαλό επίσης ότι και ο κύριος θα είχε τη σωφροσύνη να μην κάνει κάτι τέτοιο. Αντίθετα έσπευσα να κρίνω και να κατακρίνω μια υποθετική κατάσταση ως λάθος και ανευθυνότητα.

Κανείς, έξω από αυτόν που βιώνει ένα γεγονός,  δεν γνωρίζει την αλήθεια. Αυτό που αρχικά νόμισα και ακόμα και αυτό που τελικά κατάλαβα ότι συνέβαινε απέναντί μου, σίγουρα δεν ήταν όλη η αλήθεια. Και δεν θα μπορούσα να έχω άποψη και γνώση, αφού δεν ήμουν η άμεσα ενδιαφερόμενη και εμπλεκόμενη. Το να συνεχίσω να κρίνω, να υποθέτω και να κατακρίνω άλλους θα ήταν χάσιμο πολύτιμου χρόνου και ενέργειας, πρόσχημα και πρόφαση να αποφύγω το δικό μου εσωτερικό κενό…

Η υπομονή και η παρατήρηση είναι τελικά εκείνες οι ποιότητες που δίνουν την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση για όποιο θέμα ή γεγονός έχουμε στο παρόν μας. Παρατηρώντας υπομονετικά το παρόν οδηγήθηκα σε μια ορθότερη προσέγγιση του πραγματικού συμβάντος.

Τα μαθήματα αυτά της ζωής είναι βιωματικά και αξέχαστα. Την επόμενη φορά που ο νους μου θα τρέξει σε συμπεράσματα και κριτικές θα είναι πολύ πιο εύκολο για μένα να θυμηθώ το περιστατικό και να βάλω φρένο στον αυτοματισμό της σκέψης μου. Την επόμενη φορά που δεν θα ξέρω τι να κάνω με όποια κατάσταση θα έχω μπροστά μου (και σίγουρα θα συμβεί κάτι τέτοιο) θα θυμηθώ να κάνω υπομονή, ώστε με την παρατήρηση να μαζέψω τα στοιχεία εκείνα που θα με βοηθήσουν να έχω όσο το δυνατό πιο ολοκληρωμένη εικόνα και άποψη. Την επόμενη φορά που θα έχω ένα δεδομένο ή μια κατάσταση, θα αποφύγω να κρίνω και να κατακρίνω, αφού το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν γνωρίζω όλη την αλήθεια. Θα αμφισβητήσω την ευρύτητα των αισθήσεών μου και την πραγματικότητα που φαίνεται ότι μου παρουσιάζουν, γιατί θα ξέρω ότι η πραγματικότητα που αντιλαμβάνομαι είναι πάντα αυτή που έχω στο μυαλό μου.   

Μπορούμε να συμμετέχουμε στη διαδικασία της ζωής ενεργά και με πλήρη επίγνωση όταν αποφασίσουμε να είμαστε απόλυτα διαθέσιμοι στο οποιοδήποτε παρόν ελέγχοντας, όχι τη ζωή όπως μάταια προσπαθούμε, αλλά το νου και τις σκέψεις μας. Παρατηρώντας τον τρόπο που λειτουργεί ο νους μας χωρίς αυτοκριτική και ενοχές, απενεργοποιούμε κάθε φορά την ασυνείδητη διαδικασία της επιλογής των έτοιμων δεδομένων, κρίσεων και πεποιθήσεων, της τακτικής φυγής στο παρελθόν ή στο μέλλον. Έτσι μόνο είμαστε πραγματικά ΕΚΕΙ σε ότι κι αν ζούμε …

Από όλο τον κόσμο που συναντώ στο δρόμο κάθε μέρα, κανείς δεν είναι πραγματικά ΕΚΕΙ. Αν σταματήσεις ό,τι κάνεις ή ό,τι σκέφτεσαι όταν περπατάς και δεις γύρω σου θα καταλάβεις. Κανείς δεν σε κοιτάει στα μάτια, κανείς δεν σου ανταποδίδει το χαμόγελό σου, κανείς δεν σου λέει ένα «ευχαριστώ» ή ένα «παρακαλώ» με την καρδιά του ακόμα κι όταν σε εξυπηρετεί. Δες μας, παρατήρησέ μας (και πρώτα από όλα τον εαυτό σου) … όλοι προχωράμε μηχανικά, σαν υπνωτισμένα ρομπότ. Τα πόδια μας πάνε μόνα τους στο προκαθορισμένο δρομολόγιό μας (σαν τα γαϊδουράκια στα χωριά !) . Ούτε θυμόμαστε πώς φτάσαμε στη δουλειά,  το παρόν μοιάζει χαμένη λεπτομέρεια στον καταιγισμό των σκέψεών μας. Ας παρατηρήσουμε τις σκέψεις μας : σκεφτόμαστε πόσο νυστάζουμε, πόσο δεν θέλουμε να πάμε στη δουλειά, πως θα λύσουμε ένα πρόβλημα, τι άλλες δουλειές θα καταφέρουμε να κάνουμε σήμερα, τι μας είπε κάποιος ανώτερος και μας θύμωσε χθες, τι θα του πούμε σήμερα εμείς, τι θα φάμε το μεσημέρι …. Παρασυρόμαστε όλοι εύκολα από τα ρεύματα και ζούμε χαμένοι στην αγωνία , στο φόβο, στο παρελθόν και στο μέλλον.

Ποτέ εκεί  - ποτέ στο παρόν, στην ευλογημένη στιγμή. Κι όμως, και παρά το γεγονός ότι είμαστε κατά κύριο λόγο ανυποψίαστοι για το θαύμα που συντελείται μπροστά μας - η ζωή παρόλα αυτά κυλά απίστευτα συναρπαστική και όμορφη, πάντα διαθέσιμη γι΄ αυτούς που αναζητούν τις λεπτές της αποχρώσεις και τους μύχιους συμβολισμούς της. Μακράν καλύτερη από οποιαδήποτε φθηνό υποκατάστατο χρησιμοποιεί το Εγώ μας και απολύτως προσαρμοσμένη στη μοναδικότητα της αληθινής Ανθρώπινης φύσης.